Estrutura Social

A materia proponse alcanzar os obxectivos especificados na Memoria do Grao, segundo a cal se debe proporcionar aos estudantes coñecemento sociolóxico sobre os principais eixos vertebradores das sociedades contemporáneas, cunha especial referencia á desigualdade social e aos procesos de cambio das mesmas. Para iso, segundo a Memoria, a materia debe presentar tanto teorías e enfoques sociolóxicos sobre estratificación e clases sociais como información empírica sobre a estrutura de clases e os procesos de mobilidade social.

Bloques temáticos:

- Bases conceptuais e teóricas para o estudo da estrutura social. Conceptos de estrutura, desigualdade, estratificación e clases sociais. Principais teorías.
- Familia, estrutura social e desigualdade.
- A estrutura de clases.
- Desigualdades educativas.
- Desigualdades no mercado de traballo.
- Mobilidade social.
- Desigualdades de renda.
- Inmigración, etnia e desigualdade.
- Desigualdades en función do sexo e da idade.

Bibliografía básica
- Bernardi, F., e Martínez Pastor, J.I. (coords.). Desigualdades sociales. Madrid, UNED, 2023.
- Carabaña, J. Ricos y pobres. Madrid, La Catarata, 2016.
- Carabaña, J. Origen social, escuela y movilidad. Madrid, CIS (en preparación).
- González, J.J. Cambio social en la España del siglo XXI. Madrid, Alianza Editorial, 2020.
- Marqués Perales, I. La movilidad social en España. Madrid, La Catarata, 2015.
- Martínez Pastor, J.I. Claves de la sociología del trabajo. Madrid, UNED, 2022.
- Oso, L., López-Sala, A., e Muñoz, J. Sociología de las migraciones. Madrid, Síntesis, 2023.
- Requena, M., Salazar, L., e Radl, J. Estratificación social. Madrid, McGraw-Hill, 2013.
- Salido, O., e Fachelli, S. (eds.). Perspectivas y fronteras en el estudio de la desigualdad social: movilidad social y clases sociales en tiempos de cambio. Madrid, CIS, 2020.


Bibliografía complementaria
Durante o curso proporcionarase bibliografía especializada sobre cada un dos temas do programa.

Segundo a Memoria do Grao, esta materia debe contribuír á adquisición das seguintes competencias:
"CG1 - Coñecer o ámbito académico
CG3 - Emitir xuízos, elaboración de análise e xuízos
CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado
CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía".

As ensinanzas desenvolveranse mediante clases expositivas e interactivas, na proporción establecida na Memoria do Grao.
Nas clases expositivas, o profesor presentará aos estudantes os contidos fundamentais da materia. Nas clases interactivas, realizaranse actividades (comentarios de lecturas, exercicios, pequenos proxectos) dirixidas a facilitar a asimilación reflexiva deses contidos e, sobre todo, á aplicación dos coñecementos adquiridos á análise empírica da estrutura social.
O docente poñerá ao dispor dos estudantes na aula virtual da materia diversos materiais de traballo (ou ligazóns a materiais dispoñibles en fontes externas). Ademais, utilizarase a aula virtual para a entrega de exercicios e a comunicación entre o profesor e os participantes no curso.
Tanto as clases como as titorías serán presenciais, salvo que se dean circunstancias excepcionais que obriguen a utilizar a plataforma MsTeams.

O primeiro día de clase fixarase un prazo (publicado tamén na aula virtual da materia) para que os estudantes elixan acollerse a UN dos seguintes procedementos de avaliación:

- A: AVALIACIÓN CONTINUA.
Neste sistema, a avaliación basearase na realización de actividades e exercicios que se irán propoñendo durante o desenvolvemento da materia. Estas actividades estarán orientadas tanto a comprobar a adquisición de coñecementos teóricos como a realizar traballo práctico ou aplicado. A cualificación resultará da avaliación das actividades realizadas en clase (70%) e das fixadas para realizar fora de clase (30%).
Para ser avaliados segundo este sistema, os estudantes deberán entregar todos os exercicios ou traballos nas datas fixadas, así como asistir regularmente tanto ás clases expositivas como ás interactivas. Para superar a materia, será necesario ter unha porcentaxe de faltas non xustificadas inferior ao 20% das horas de clase. Consideraranse xustificadas unicamente aquelas faltas que se deban aos motivos especificados no artigo 3.2 do "Regulamento de asistencia a clase nos ensinos oficiais de grao e máster da Universidade de Santiago de Compostela" (aprobado en Consello de Goberno con data 25 de noviembro do 2024) e a súa xustificación débese facer cumprindo as condicións establecidas no artigo 3 do devandito regulamento. O sistema de avaliación continua aplicarase nos mesmos termos aos estudantes de primeira matrícula como aos de matrículas posteriores.

- B: EXAME FINAL.
Avaliación a través dun exame final a realizar na data fixada no calendario oficial de exames, que versará sobre a materia incluída en tres libros mencionados na bibliografía da materia: Bernardi, F., e Martínez Pastor, J.I. (coords.). Desigualdades sociales. Madrid, UNED, 2023; González, J.J. Cambio social en la España del siglo XXI. Madrid, Alianza Editorial, 2020; e Requena, M., Salazar, L., e Radl, J. Estratificación social. Madrid, McGraw-Hill, 2013.

Unha vez que un estudante comunicase cal é o sistema de avaliación ao que se acolle, non poderá cambialo na avaliación de primeira oportunidade (xaneiro). Con todo, quen se acolleu ao sistema A (avaliación continua) poderá cambiar e acollerse á avaliación B (exame final) na segunda oportunidade (xuño).

Os estudantes con dispensa de docencia serán avaliados mediante o procedemento B (exame final).

En casos de fraude, aplicarase a “Normativa para a avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións”.

Segundo a Memoria do Grao:

Clases expositivas: 25 horas (estudo individual do alumno: 45 horas)

Seminarios interactivos: 10 horas (estudo individual do alumno: 20 horas)

Titorías: 7,5 horas

Total: 42,5 horas (traballo persoal do alumno: 65 horas).

En todo caso, corresponde a cada estudante a responsabilidade de determinar canto tempo necesita para preparar a materia e distribuílo da maneira máis adecuada e eficiente entre as tarefas que isto require.

Nas comunicacións entre o profesor e o estudante só se admitirá o uso do correo institucional (rai) e, de maneira xeral, de medios ou ferramentas institucionais da USC.